ΑΛΕΝ ΓΚΙΝΣΜΠΕΡΓΚ..., ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ...ΠΟΙΗΤΙΚΑ

Posted by Ίδρυμα Ποίησης | Posted in | Posted on 4:32 μ.μ.

0

Allen Ginsberg, Άλεν Γκίνσμπεργκ (1926-1997), Η.Π.Α.

Ένα σουπερμάρκετ στην Καλιφόρνια

(μετάφραση, Γιώργος Τσακιράκης)

Ποιες σκέψεις κάνω αυτό το βράδυ για σένα,/ Γουόλτ Γουίτμαν, περπατώντας στους μικρούς δρόμους/ κάτω απ’ τα δέντρα μ’ έναν πονοκέφαλο,/ κοιτάζοντας ενσυνείδητα την πανσέληνο.

Με μια πεινασμένη κούραση και ψάχνοντας ν’ αγοράσω εικόνες/
μπήκα μέσα στο «Νέον», ένα σουπερμάρκετ φρούτων,/ ονειρευόμενος όσα εσύ προσπαθούσες ν’ απαριθμήσεις.

Τι ροδάκινα και τι μισόφωτα! Ολόκληρες οικογένειες να ψωνίζουν/ μέσα στη νύχτα. Διάδρομοι γεμάτοι από συζύγους! Σύζυγοι μέσα/ στα αβοκάντο, μωρά μέσα στις ντομάτες- κι εσύ, Γκαρθία Λόρκα, τι κάνεις εκεί κάτω απ’ τα καρπούζια;

Σε είδα, Γουόλτ Γουίτμαν, άτεκνο, μοναχικό γερο τεμπέλη,/
να σκαλίζεις ανάμεσα στα κρέατα, μέσα στο ψυγείο και να παρατηρείς
τ’ αγόρια του παντοπωλείου./ Σε άκουσα να ρωτάς καθέναν χωριστά: ποιος σκότωσε
τις χοιρινές/ μπριζόλες; Πόσο κάνουν οι μπανάνες; Εσύ είσαι ο Άγγελός μου;

Περιπλανήθηκα μέσα κι έξω απ’ τους σωρούς με τις αστραφτερές/
κονσέρβες ακολουθώντας εσένα κι ακολουθούμενος στη φαντασία μου/ απ’ τον ντετέκτιβ του καταστήματος. Διασχίζαμε μαζί τους ανοιχτούς/ διαδρόμους μέσα στη μοναχική μας φαντασία δοκιμάζοντας αγκινάρες/ απολαμβάνοντας κάθε παγωμένη λιχουδιά, χωρίς να περνάμε ποτέ απ’ τις κυλιόμενες λωρίδες του ταμείου.

Πού πάμε, Γουόλτ Γουίτμαν; Οι πόρτες κλείνουν σε μια ώρα. Ποιο δρόμο/ θ’ ακολουθήσει η γενειάδα σου αυτό το βράδυ;/ (αγγίζω το βιβλίο σου και το όνειρο της οδύσσειάς μας στο σουπερ μάρκετ κι αισθάνομαι το παράλογο).
Θα περπατάμε όλη τη νύχτα μέσα στους μοναχικούς δρόμους;/
Τα δέντρα προσθέτουν σκιά στη σκιά, τα φώτα σβηστά στα σπίτια./ Θα είμαστε κι οι δυο μόνοι. Θα περπατάμε ονειρευόμενοι τη χαμένη Αμερική της αγάπης,/ προσπερνώντας τα μπλε αυτοκίνητα στους δρόμους προς το σπίτι, το σιωπηλό εξοχικό μας;

Αχ, ακριβέ πατέρα με τη γκρι γενειάδα, μοναχικέ γερο θαρραλέε-δάσκαλε,
ποια Αμερική είχες όταν ο Χάροντας έπαψε να σπρώχνει με το κοντάρι του
κι εσύ βγήκες έξω σε μιαν όχθη που κάπνιζε και στεκόσουν βλέποντας τη βάρκα
να εξαφανίζεται στα μαύρα νερά της Λήθης;

Μπέρκλεϊ, 1955

(σ. τ. μ.: η επιδίωξη περίτεχνης μετάφρασης θα ήταν πιθανό ανάρμοστη στον ποιητή και υποβάθμιση του κινήματος των beats. γι’ αυτό δεν προτιμήθηκε)

Ο ποιητής Άλλεν Γκίνσπεργ κατείχε εξέχουσα θέση στον αμερικάνικο πολιτισμό, μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Γεννήθηκε το 1926 στο Νιούαρκ του Νιου Τζέρσεϊ και μεγάλωσε στο κοντινό Πάτερσον, όπου ο πατέρας του ήταν καθηγητής της Αγγλικής. Η μητέρα του ήταν Ρωσίδα.
Το 1943, ενώ σπούδαζε στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, ο Γκίνσμπεργκ έγινε φίλος με τον Γουίλιαμ Μπάροουζ και τον Τζακ Κερουάκ . Οι τρεις τους καθιέρωσαν αργότερα τους εαυτούς τους σαν κεντρικές προσωπικότητες γι’ αυτό που επρόκειτο αργότερα να γίνει γνωστό σαν «το κίνημα των Μπιτ» στον αμερικάνικο πολιτισμό.
Η Beat Generation (γενιά των Μπητ), σαν πρωτοποριακό λογοτεχνικό κίνημα που αφορά κυρίως την ποίηση και το μυθιστόρημα αλλά και σαν κοινωνική τάση, εμφανίστηκε-ορατά πλέον- και έδρασε στην Αμερική τις δεκαετίες 1950 και 1960 και είχε ουσιαστική συμβολή στα κατοπινά κινήματα των χίπις και του πάνκ. Ο όρος Beat generation συνδέεται και με τον χώρο της Τζαζ μουσικής.
Τον σημαντικότερο ρόλο στην εξάπλωση της μπητ λογοτεχνίας διαδραμάτισαν το μυθιστόρημα Στο Δρόμο (On the road, 1951) του Κέρουακ και το ποίημα Ουρλιαχτό (Howl, 1955) του Γκίνσμπεργκ, που αποτελούν έως σήμερα τα πλέον δημοφιλή δείγματα της μπητ λογοτεχνίας. Το τρίτο πρόσωπο στην δημιουργία του κινήματος ήταν ο Ουίλιαμ Μπάροουζ και σταδιακά προστέθηκαν κι άλλοι λογοτέχνες, όπως ο Γκάρυ Σνάιντερ (Gary Snyder), o Μισέλ Μακλούρ (Michael Macclure), o Γκρέγκορι
Κόρσο (Gregory Corso), o Λόρενς Φερλιγγέτι (Lawrence Ferlingheti).

H Beat Generation, αν και ολιγομελής, επηρέασε σημαντικά τη Δυτική κουλτούρα, αμφισβητώντας τις συμβατικές και παραδοσιακές, βασικά αμερικάνικες, αξίες της εποχής, που καλλιεργούσε τότε το Αμερικάνικο όνειρο (περιορισμένο νομίζουμε στις Ηνωμένες Πολιτείες) με βασικό ιδανικό την απόκτηση υλικών αγαθών στις στιγμές μάλιστα του «ψυχρού πολέμου» που ευνοούσε την καταδίκη κάθε μη συμβατικής συμπεριφοράς. Αλλά συχνά οι καταδίκες και η πολεμική παγιώνουν την επιρροή και την επιτυχία. Ίσως, επιπρόσθετα, γιατί οι Beat αντέδρασαν στον κομφορμισμό και την αλλοτρίωση της Αμερικάνικης κοινωνίας, προκαλώντας αντίδραση ενάντια στις συντηρητικές κοινωνικές συμβάσεις, μολονότι συντηρητικοί ποιητές και κριτικοί δεν αποδέχθηκαν τις θετικές επιδράσεις των Beats.
Σήμερα η beat ποίηση διδάσκεται σε αρκετά Αμερικάνικα κολέγια.