ΔΥΟ ΣΟΝΕΤΑ ΤΟΥ ΣΑΙΞΠΗΡ, ΟΨΕΙΣ ΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΑΙΩΝΩΝ

Posted by Ίδρυμα Ποίησης | Posted in | Posted on 11:54 π.μ.

0


WILLIAM SHAKESPEARE / ΟΥΙΛΛΙΑΜ  ΣΑΙΞΠΗΡ ( 1564-1616)

CXXVIII

Πόσες φορές, ω μουσική μου, μουσική όταν παίζεις
στ' όργανο αυτό το τυχερό, που ηχεί μόλις τ' αγγίσουν
τα ευγενικά τα δάχτυλά σου κυβερνώντας
την αρμονία που μεθά την ακοή μου,
ζηλεύω τα μικρά τα πλήκτρα που πηδώντας
τη ρόδινη άκρη των δαχτύλων σου φιλούν,
ενώ τα χείλη μου, που θα 'θελαν να κάνουν το ίδιο,
άφωνα μένουν για την τόλμη αυτή του ξύλου!

Για να σ' αγγίξουν, αχ, τη θέση τους θ' αλλάζαν
μ' αυτά τα πλήκτρα που χορεύουν καθώς τρέχει
πάνω τους γρήγορα τ' ανάλαφρό σου χέρι,
το ξύλο πιο πολύ απ' τα χείλη μου ευλογώντας.

Μα αφού τα πονηρά τα πλήκτρα είν' έτσι ευτυχισμένα,
τα χέρια σου άφησε σ' αυτά, τα χείλη εμένα.

*


LXV

Αφού χαλκός και πέτρα και στεριά και κύμα
απ' τον πικρό θα σβήσουν νόμο του θανάτου,
ποια σωτηρία θα 'βρει εμπρός σ' αυτή τη λύσσα
η ομορφιά που έχει τη δύναμη ενός ρόδου;

Πώς η γλυκειά πνοή του Απρίλη θα βαστάξει
τις μέρες που μας πολιορκούν και μας χτυπούν,
όταν κ' οι πύργοι οι άπαρτοι ραγίζουν
κ' οι ατσαλένιες πόρτες πέφτουν με τα χρόνια;

Ω σκέψη μαύρη! αλίμονο μου, πού θα κρύψω
του Χρόνου τ' όμορφο στολίδι από το Χρόνο;
Ποιο χέρι τη γοργή πορεία του θα κρατήσει,
ποιος απ' τα νύχια του την ομορφιά θα σώσει;

Κανείς! Μα ίσως, ω θαύμα, τούτο το μελάνι
λαμπρή για πάντα την αγάπη μου θα κάνει.
 __________


Τα σονέτα του Σαίξπηρ δημοσιεύτηκαν για πρώτη φορά στα 1609. Πιθανότερο να γράφτηκαν ανάμεσα στα 1593 και 1596. Μερικά πρέπει να τα δούμε σαν μια συμβατική αναγεννησιακή απήχηση της πλατωνικής θεωρίας του έρωτα, δείγματα της οποίας  υπάρχουν και στην Ιταλία, σε ανάλογα σονέτα του Μιχαήλ Αγγέλου. Αναγνωρίζεται επίσης στον Σαίξπηρ επίδραση του Άγγλου ποιητή Sidney.

Στα περισσότερα σονέτα κατορθώνει ο Σαίξπηρ να συλλάβει και να εκφράσει την αίσθηση της μεταβολής, την αδιάκοπη ροή που βρίσκεται κάτω από τη φαινομενική σταθερότητα, το χρονικό, ρευστό και φευγαλέο στοιχείο της ύπαρξης, μιας ύπαρξης που δεν είναι παρά σειρά από εναλασσόμενες εικόνες. Η εσωτερική εικόνα της αγαπημένης απαντά συχνά και σ' έναν άλλο σύγχρονο του Σαίξπηρ, τον Κορνάρο, όπου όμως η ίδια η Αρετούσα είναι πέρα για πέρα πραγματική, κάθε άλλο παρά φθαρτή και σκιώδης.


Τα σονέτα, με τον πλούτο, τη μουσικότητα και την πρωτοτυπία τους, είναι και μια ποίηση φιλοσοφική, που προαναγγέλλει νεώτερα ρεύματα και αποτελεί βαθύτατη μύηση στη Ζωή και στο Χρόνο.


Οι σημειώσεις και η μετάφραση είναι του Στυλιανού Αλεξίου