ΑΝΝΑ ΑΧΜΑΤΟΒΑ, ΡΩΣΙΑ..., ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ...ΠΟΙΗΤΙΚΑ

Posted by Ίδρυμα Ποίησης | Posted in | Posted on 9:29 π.μ.

0














Ρωσία, ΑΝΝΑ ΑΧΜΑΤΟΒΑ (11 Ιούνη 1889 - 5 Μάρτη 1966)

Ρέκβιεμ ( έτη γραφής 1938, 1939,1940)

1.

Το πικροχάραμα σε πήρανε
κι εγώ ξοπίσω σου έτρεχα στο διάβα
Κλαίγαν παιδιά στη μαυροκάμαρη
και τα κεριά ελιώναν στα εικονίσματα.
Τα χείλη σου στην κρύα εικόνα πάνω απομείναν
και στάλες ίδρωτα κυλούν στο μέτωπό σου
θυμίζοντας το θάνατο…Δεν θα ξεχάσω!
Σαν τις γυναίκες των Στρελτσί
δίπλα στους πύργους του Κρεμλίνου
θα σε θρηνώ ουρλιάζοντας.
(1935)

απόδοση, Γιώργος Τσακιράκης

7.

Καταδίκη

Πέτρινα λόγια η καταδίκη
Πάνω στο στήθος μου χτυπούν
Μα κείνο ζωντανό είν’ ακόμα.
Περίμενα το πλήγμα τούτο
Θα αντέξω ξέρω πώς και τώρα.

Έχω πολλά να κάνω απόψε
Η μνήμη πρέπει να σβηστεί
Και πέτρα να κάνω την καρδιά μου
Να ξαναμάθω τη ζωή
Το καλοκαίρι με την κάψα του, ήρθε
Στο παραθύρι απ’ έξω στήνει γιορτή.
Μια μέρα φωτεινή με σπίτι άδειο
Γνώριζα από πριν πως θα συμβεί.
(1939)
_____

"Τα φοβερά εκείνα χρόνια της τρομοκρατίας του Γιεζόφ* πέρασα δεκαεπτά μήνες σε ουρές έξω από τις φυλακές στο Λένινγκραντ. Κάποια στιγμή κάποιος με «αναγνώρισε». Τότε μια γυναίκα με γαλανά χείλη που στεκόταν πίσω μου και που, σίγουρα, ποτέ δεν είχε ακούσει τ’ όνομά μου, συνήλθε απ’ το πάγωμα που μας κατείχε όλους την εποχή εκείνη και ψιθυριστά με ρώτησε στ’ αυτί ( την εποχή εκείνη όλοι ψιθυριστά μιλούσαμε):
-Αυτά εδώ μπορείτε να τα περιγράψετε;
Και τότε εγώ είπα:
-Μπορώ
Τότε κάτι σαν χαμόγελο γλίστρησε πάνω σ’ κείνο που κάποτε ήταν το πρόσωπό της".

(Άννα Αχμάτοβα, 1η Απριλίου 1957, Λένινγκραντ)
_____

Δεν κρύφτηκα κάτ’ από ξένο ουρανό
Ούτε φτερούγας ξένης προστασία
Ήμουν με τον δικό μου τον λαό
Όταν εζούσε μεσ’ τη δυστυχία
(1961)

μετάφραση, Δημήτρης Τριανταφυλλίδης

(Τα ποιήματα είναι προφανέστατα γραμμένα για τον γιο της Λέοντα που συνελήφθηκε τρεις φορές, το 1934, το 1938 και το 1940. Στη δεύτερη σύλληψή του είχε καταδικαστεί σε θάνατο, τον οποίο απέφυγε όταν και οι ίδιοι οι δικαστές που τον καταδίκασαν περιέπεσαν στη δυσμένεια του Στάλιν).
_____

«Άννα, χρυσόστομη πασών των Ρωσιών», είπε η Μαρίνα Τσβετάγιεβα
_____

Άννα Αχμάτοβα. Ποιήτρια, το έργο της οποίας έγινε με την πάροδο του χρόνου η φωνή της συνείδησης της Ρωσίας στον 20ο αιώνα. Το πραγματικό της όνομα ήταν Άννα Γκορένκο (το επίθετο του πατέρα της). Όταν ο πατέρας της έμαθε τις ποιητικές της ενασχολήσεις την παρακάλεσε «να μη λερώσει το όνομά του». «Δεν μου χρειάζεται το όνομά σου» του απάντησε και υιοθέτησε το γένος της προγιαγιάς της που καταγόταν από τον Τάταρο Χάνο Αχμάτ. Έτσι στη ρωσική λογοτεχνία έκανε την εμφάνισή του το όνομα Άννα Αχμάτοβα.
Ξεκίνησε με τη σχολή των Ακμαϊστών αλλά αυτονομήθηκε γρήγορα και ξεχώρισε για τον λυρισμό, τους χαμηλούς τόνους και τα έντονα συναισθήματα της ποίησης της. Πέρασε όλη την ζωή κάτω από απηνείς διώξεις του σταλινικού καθεστώτος, το οποίο δεν δίστασε μάλιστα να χρησιμοποιήσει τον γιο της, φυλακίζοντάς τον προκειμένου η Αχμάτοβα να υποταχθεί «τοις κείνων ρήμασι». Αρνήθηκε, διατηρώντας την αξιοπρέπειά της μέχρι τέλους. Η «αγία και πόρνη» της ρωσικής ποίησης επέζησε του σταλινικού ολοκαυτώματος και το έργο της ήταν ο φάρος, η πυξίδα και ο χάρτης με τα οποία επιβίωσε ένας ολόκληρος λαός.
Την αποκάλεσαν «αστέρι του βορρά», παρόλο που γεννήθηκε στην Μαύρη Θάλασσα. Έζησε ζωή μακρά και γεμάτη. Έζησε πολέμους, επαναστάσεις, απώλειες και λίγες στιγμές ευτυχίας. Την γνώριζε όλη η Ρωσία μα υπήρξαν εποχές που το όνομά της ήταν απαγορευμένο. Ήταν μια μεγάλη ποιήτρια με ρωσική ψυχή και ταταρικό επίθετο. Η Αυτής Μεγαλειότης, η Άννα Αχμάτοβα.

Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης
__________

*Γιεζόφ Νικολάι Ιβάνοβιτς (1895-1940): επικεφαλής της Επιτροπής Κρατικής Ασφάλειας της Ε.Σ.Σ.Δ.