ΣΤΟΥ ΑΜΠΕΛΙΩΝΕ ΤΣΙ ΦΟΥΡΚΑΔΕΣ..., ΣΕΛΙΔΕΣ ΘΕΑΤΡΟΥ
Posted by Ίδρυμα Ποίησης | Posted in ΣΕΛΙΔΕΣ ΘΕΑΤΡΟΥ | Posted on 10:46 μ.μ.
0
 | |||
| Η νόνα |
Στου αμπελιώνε τσι φουρκάδες ή ο γάμος πάει αμόντε,
Λενέτας Στράνη
...Το κενό της έλλειψης ουσιαστικής επιστημονικής ενασχόλησης με τις διαλεκτικές ποικιλίες της ελληνικής γλώσσας προσπάθησε να καλύψει η Ειδίκευση Γλωσσολογίας του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών, με τη δημιουργία Εργαστηρίου Μελέτης Νεοελληνικών Διαλέκτων. Στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του το Εργαστήριο ανέλαβε να εκδώσει το θεατρικό έργο της ζακυνθινής ποιήτριας Λενέτας Στράνη με τον παραπάνω τίτλο.
Σταύρος Κουμπιάς, Πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών
*
...Το έργο αυτό της Λενέτας Στράνη έρχεται να αναδείξει τον τρόπο με τον οποίο ο γλωσσικός πλούτος μιας διαμορφωμένης κοινωνικά και πολιτιστικά περιοχής προβάλλεται μέσα από τις αισθητικές αρετές της τέχνης. Η γλώσσα γίνεται μέτρο αλλά και το ίδιο το μέτρο ως ρυθμός τροφοδοτεί τη γλώσσα στο να αποκτήσει μια ειδική συνείδηση του εαυτού της και να καταγράψει τις ποικιλίες της...Προβάλλεται το πολυδύναμο λαογραφικό στοιχείο της Ζακύνθου, το οποίο έχει διαμορφωθεί στην πάροδο των αιώνων μέσα απ' την εσωτερική κινητικότητα των κατοίκων της και κατά την συνάντησή τους με τα ποικίλα πνευματικά ρεύματα της ευρύτερης περιοχής.
Χρήστος Τερέζης, Κοσμήτορας της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών
*
...Άκουσα τη φωνή της νόνας να με ορμηνεύει, όλο αγωνία, πλάι στο φιλιατρό του πηγαδιού: "Έχε το νου σου στη βίκα, κοπελούλα μου. Βάσταινέ τηνε καλά μη σου πέσει και την τσακίσεις. Με τι θα βράσει στη φωτία το λαθούρι μας; Τι θα ρίξουμε στη γάστρα τση σκαλουνάδας; Πώς θα σε λούσει το βράδυ η σόρα μάρε σου; Άσε που, α σκορπιστεί πηγαδίσιο νερό και βάλεις τσι κλάψες, θα μαωχτούνε οι ανεράιδες το γύρω σου. Ευτές κλέβουνε τσι φωνές του αθρώπωνε. Με δαύτες τραγουδάνε στα λαγκάδια τσι νύχτες"...
Λενέτα Στράνη, απ' τον προλογισμό στο έργο.
Απ' το θεατρικό έργο, που αποτελείται από πέντε εικόνες-σκηνές, δίνονται σύντομα αποσπάσματα.
Από την ΠΡΩΤΗ ΕΙΚΟΝΑ-ΣΚΗΝΗ
ΤΡΥΓΗΤΑΔΕΣ: Στου αμπελιώνε τσι φουρκάδες
απαντιούνται οι κυράδες.
Ένα κόσκινο βαστάνε
και τον κόσμο κοσκινάνε.
Πίτουρο βουνό τσου φτιάχνει
και μία μπουκουλούλα άχνη.
..............................................
ΤΖΟΓΙΑ: Ποία είν' εκείνη, μάτια μου, που στέκει στο σκαλούνι
κι ογύρω τση μοσχοβολάει ολόδροσο φλουσκούνι;
Με μπλάβη χάντρα στο λαιμό να μη την πιάνει μάτι
πιθέματα ζωγραφιστά και βέστα λουλουδάτη.
ΘΑΛΕΙΑ: Είναι η Φιορούλα τση Κεβής, του κόντη Διονυσάκη.
Θα ανιμένει το γαμπρό, που εμπάρκαρε για Θιάκι.
ΑΝΤΖΟΥΛΕΤΑ: Ακόμα δεν εγύρισε, εβγήκε στο σουλάτσο;
Φαίνεστε πως στον κόρφο τση δε βρέσκει καδινάτσο.
Από τη μία κάθεται και τηνε τρουβελίζει
από την άλλη άερο και κάερο γυρίζει.
Απρίλη επήγε τσι Κορφούς, το Μάη στ' Αργοστόλι.
Ετούτοι οι νιοι βορτάρουνε, σα φτερωτοί διαόλοι.
Δεν εκαθότουνα έδεπα να πήξει λίγη πρέντζα;
Στην εποχή μου ηξέραμε μονάχα τη Γλαρέτζα.
........................................................................
Από τη ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΙΚΟΝΑ ΣΚΗΝΗ
.....................................................................
ΑΝΤΟΥΛΕΤΑ: Για ιδές τη σόρα μάρε τση, έχει μία σοχάδα!
Ο Νιόνος μήτε που μιλεί, τηράει τη φυλλάδα.
Πολυώρα, εγενότουνα σούσουρο στη μπασία.
Γυρίζει ελέανε ο γαμπρός, και θα ΄χουνε βγαρσία.
ΚΙΑΡΑ: Σώπαινε να τσι αγκουρμαστώ να ιδούμε. Τι θα γένει!
Τριζόνους έχουν ούλοι τσου, δείχνουν αλαφιασμένοι.
ΘΑΛΕΙΑ: Ήρθε να ιδεί το φάττο τση. Στην πάντα να περάσει.
Ετούτη σουσουρίζεται τσι νοβιτές μη χάσει.
.........................................................................
Από την ΤΡΙΤΗ ΕΙΚΟΝΑ-ΣΚΗΝΗ
............................................................................
Το κέντημα είναι ζάχαρη
η ρόκα είναι σουλάτσο
κι αυτός ο έρμος αργαλειός
σε κλει με καδινάτσο.
.......................................
ΚΙΑΡΑ: Και οι σημερινοί ποτίζουνται, αλλιώτικα γλυκάδια.
Εχάσανε τον μπούσουλα κι ευτούνοι στα σκοτάδια.
ΑΝΤΖΟΥΛΕΤΑ: Τσου στρώσαμ' ένα στραπουντί, που είχε και κορέους
να μη γυρεύουμε, λοιπό, τώρα καβελαραίους...
Αγάλια αγάλια και πεζοί, α δίνουνε το χέρι
και η δική τσους εποχή, πούλιο καλά θα φέρει.
Από την ΠΕΜΠΤΗ ΕΙΚΟΝΑ-ΣΚΗΝΗ
........................................................
ΚΕΒΗ: Νιόνιο μου, τη ροκέλα μου. Εξήλωσε την κούδα
κάτσε στο μάγκο ασύσταγη να βάλεις λίγη πούντρα.
Φέρε τη δακτυλήθρα μου να τση το μπιρμπιλώσω
Τι μ' εύρηκε με δαύτηνε! φουσκιά θε να τση δώσω
Στρουμπί κάνεις τη βέστα σου. Σαν τούρτουλας γυρίζεις
Θες να σε κογιονάρουνε οι αθρώποι, τι ορίζεις;
ΦΙΟΡΟΥΛΑ: Μάνα, μισό, μισό, μισό...
ΝΙΟΝΙΟΣ: Μινούτο είναι το άλλο. Αλέκιο δεν το ξέρουνε
Το 'πιασα το σινιάλο.
(προσπαθεί να ηρεμήσει την Κεβή)
Ψυχή μου, μη σταυρώνεσαι, κάμε αγάλια αγάλια
Τι πούδρες να τση βάλουμε; Δε γλέπεις ροδοκάλια;
..............................................................
ΚΑΝΤΑΔΟΡΟΙ:
(2η στροφή)
Και τούκου τούκου ο αργαλειός
που φαίνει το απλάδι
να στρώσει στο σκαλούνι τση
να κοιμηθώ το βράδυ.
(4η στροφή)
Κυρά μου, σπίτι μπάσε με
στο στραπουντί να κάτσω
γιατί εντρίμωξε ο καιρός
κι όξωθες κάνει γιάτσο.
__________
