Η ΡΗΜΑΓΜΕΝΗ ΓΗ...ΤΟΜΑΣ ΕΛΙΟΤ, ΥΠΑΡΧΕΙ ΘΕΜΑ...ΣΠΑΝΙΑ ΣΤΙΓΜΙΑΙΟ
Posted by Ίδρυμα Ποίησης | Posted in ΥΠΑΡΧΕΙ ΘΕΜΑ...ΣΠΑΝΙΑ ΣΤΙΓΜΙΑΙΟ | Posted on 2:29 μ.μ.
0
Η ΡΗΜΑΓΜΕΝΗ ΓΗ / WASTE LAND αποσπάσματα απ' την ΤΑΦΗ ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΥ και την ΟΜΙΛΙΑ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ, ΤΟΜΑΣ ΣΤΕΡΝΣ ΕΛΙΟΤ / T.S.ELIOT (1888-1965)
μέσα σ' αυτά τα πέτρινα χαλάσματα; Υιέ ανθρώπου,
κάτω απ' αυτόν τον κόκκινο βράχο υπάρχει σκιά,
(Έλα κάτω απ' τη σκιά αυτού του κόκκινου βράχου)
και θα σου δείξω κάτι διαφορετικό
απ' τη σκιά σου το πρωί που δρασκελίζει πίσω σου
ή από τη σκιά σου το δειλινό που ορθώνεται για να σε
συναντήσει.
Θα σου δείξω το φόβο μέσα σε μια χούφτα χώμα...
*
Το σκήνωμα του ποταμού σωριάστηκε. Γατζώνονται τα
τελευταία δάχτυλα
των φύλλων και βουλιάζουν στην υγρή ακροποταμιά. Ο άνεμος
διασχίζει την καφετιά γη χωρίς ν' ακούγεται. Οι νύμφες
αναχωρήσαν.
Τάμεση γλυκέ, κύλα απαλά, ωσότου ν' αποσώσω το τραγούδι
μου.
Το ποτάμι δεν κατεβάζει άδεια μπουκάλια, χαρτιά από σάντουιτς,
μεταξωτά μαντήλια, χαρτοκούτια, αποτσίγαρα
θυντών του Σίτυ.
Αναχωρήσαν. Δεν άφησαν διευθύνσεις.
Επί των υδάτων του Λεμάν εκεί εκάθησα και έκλαυσα...
Τάμεση γλυκέ, κύλα απαλά, ωσότου ν' αποσώσω το τραγούδι
μου,
Τάμεση γλυκέ, κύλα απαλά, γιατί ούτε φωνασκώ ούτε πολυ-
λογώ.
Όμως μέσα σε μια ψυχρή ριπή ακούω πίσω απ' την πλάτη μου
το κροτάλισμα των οστών κι ένα χασκόγελο ν' απλώνεται απ'
(απ' την "Ομιλία της φωτιάς")
*
[The Waste Land, 1922]
Πιστεύω πως είναι απαραίτητο να σταθούμε σε μια χρονολογία -κλειδί, που κρίνεται οριακή γιατί ο ίδιος ο ποιητής την προτάσσει σαν υπότιτλο του ποιήματός του: κι αυτή είναι το "1922". Είναι η χρονιά που γράφτηκε το μεγαλύτερο μέρος της σύνθεσής του, μόλις τρία χρόνια ύστερα από το τέλος του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου...Με μια Ευρώπη που οι δυνάμεις της είχαν στερέψει κι είχε φτάσει στο έσχατο σημείο της παρακμής...όχι τόσο από την αιματοχυσία και την καταστροφή που προκάλεσε ο πόλεμος όσο από την πνευματική και συγκινησιακή στειρότητα του Ανθρώπου που δεν είναι παρά το απόβλητο του ίδιου του πολιτισμού του...
(μετάφραση-σημειώσεις, Κλείτος Κύρου)
*
"Η έρημη χώρα" συνοδεύεται από σημειώσεις του ίδιου του Έλιοτ (που γράφτηκαν καθαρά για να εξυπηρετήσουν την τεχνολογική ανάγκη σελιδοποίησης εκείνης της εποχής) για τις οποίες λέει: "Σκέφτηκα πολλές φορές να ξεφορτωθώ αυτές τις σημειώσεις. Τώρα, όμως, δεν μπορούν να φύγουν με κανένα τρόπο. Έχουν αποκτήσει μεγαλύτερη δημοτικότητα απ' το ίδιο το ποίημα..."
Ο Απρίλης είναι ο σκληρότερος μήνας, γεννώντας
πασχαλιές μέσ' απ' τη νεκρή γη, σμίγοντας
θύμηση κι επιθυμία, αναδεύοντας
ρίζες νωθρές μ' ανοιξιάτικη βροχή.
Ο χειμώνας μας ζέστανε, σκεπάζοντας
το χώμα με ξεχασιάρικο χιόνι, θρέφοντας
μια μικρή ζωή με κατάξερους βολβούς.
Το καλοκαίρι μάς ξάφνιασε, καθώς έφτασε με μια νεροποντή
πάνω απ' τη Σταρνμπέργκερζεε.
............................................................
Ποιες είναι οι ρίζες που γατζώνονται, ποια κλωνάρια
μεγαλώνουν
μέσα σ' αυτά τα πέτρινα χαλάσματα; Υιέ ανθρώπου,
δεν μπορείς να πεις ή να μαντέψεις, επειδή γνωρίζεις μόνο
ένα σωρό σπασμένων ειδώλων, εκεί που χτυπάει ο ήλιος,
και το πεθαμένο δέντρο δεν προσφέρει προστασία, το τριζόνι
καμμιά ανακούφιση,
και το ξερολίθαρο κανέναν ήχο νερού. Μόνοκάτω απ' αυτόν τον κόκκινο βράχο υπάρχει σκιά,
(Έλα κάτω απ' τη σκιά αυτού του κόκκινου βράχου)
και θα σου δείξω κάτι διαφορετικό
απ' τη σκιά σου το πρωί που δρασκελίζει πίσω σου
ή από τη σκιά σου το δειλινό που ορθώνεται για να σε
συναντήσει.
Θα σου δείξω το φόβο μέσα σε μια χούφτα χώμα...
(απ' την "Ταφή του νεκρού")
*
Το σκήνωμα του ποταμού σωριάστηκε. Γατζώνονται τα
τελευταία δάχτυλα
των φύλλων και βουλιάζουν στην υγρή ακροποταμιά. Ο άνεμος
διασχίζει την καφετιά γη χωρίς ν' ακούγεται. Οι νύμφες
αναχωρήσαν.
Τάμεση γλυκέ, κύλα απαλά, ωσότου ν' αποσώσω το τραγούδι
μου.
Το ποτάμι δεν κατεβάζει άδεια μπουκάλια, χαρτιά από σάντουιτς,
μεταξωτά μαντήλια, χαρτοκούτια, αποτσίγαρα
ή άλλα πειστήρια θερινών νυχτών. Οι νύμφες αναχωρήσαν.
Το ίδιο και οι φίλοι τους, οι αργόσχολοι κληρονόμοι των διευ-θυντών του Σίτυ.
Αναχωρήσαν. Δεν άφησαν διευθύνσεις.
Επί των υδάτων του Λεμάν εκεί εκάθησα και έκλαυσα...
Τάμεση γλυκέ, κύλα απαλά, ωσότου ν' αποσώσω το τραγούδι
μου,
Τάμεση γλυκέ, κύλα απαλά, γιατί ούτε φωνασκώ ούτε πολυ-
λογώ.
Όμως μέσα σε μια ψυχρή ριπή ακούω πίσω απ' την πλάτη μου
το κροτάλισμα των οστών κι ένα χασκόγελο ν' απλώνεται απ'
το ένα αυτί στο άλλο....
(απ' την "Ομιλία της φωτιάς")
*
[The Waste Land, 1922]
Πιστεύω πως είναι απαραίτητο να σταθούμε σε μια χρονολογία -κλειδί, που κρίνεται οριακή γιατί ο ίδιος ο ποιητής την προτάσσει σαν υπότιτλο του ποιήματός του: κι αυτή είναι το "1922". Είναι η χρονιά που γράφτηκε το μεγαλύτερο μέρος της σύνθεσής του, μόλις τρία χρόνια ύστερα από το τέλος του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου...Με μια Ευρώπη που οι δυνάμεις της είχαν στερέψει κι είχε φτάσει στο έσχατο σημείο της παρακμής...όχι τόσο από την αιματοχυσία και την καταστροφή που προκάλεσε ο πόλεμος όσο από την πνευματική και συγκινησιακή στειρότητα του Ανθρώπου που δεν είναι παρά το απόβλητο του ίδιου του πολιτισμού του...
(μετάφραση-σημειώσεις, Κλείτος Κύρου)
*
"Η έρημη χώρα" συνοδεύεται από σημειώσεις του ίδιου του Έλιοτ (που γράφτηκαν καθαρά για να εξυπηρετήσουν την τεχνολογική ανάγκη σελιδοποίησης εκείνης της εποχής) για τις οποίες λέει: "Σκέφτηκα πολλές φορές να ξεφορτωθώ αυτές τις σημειώσεις. Τώρα, όμως, δεν μπορούν να φύγουν με κανένα τρόπο. Έχουν αποκτήσει μεγαλύτερη δημοτικότητα απ' το ίδιο το ποίημα..."
