Ίδρυμα Ποίησης / Poetry Foundation Το ποίημα είναι ένας μικρός άγγελος από δέντρο κι από στάρι.., Γιώργος Τσακιράκης Κρης / The poem is a little angel from tree and from wheat.., George Tsakirakis Κris

ΕΝΑΣ ΠΕΡΙΠΑΤΟΣ ΠΟΙΗΣΗΣ ΦΕΡΝΕΙ ΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Μια πρωτότυπη ιδέα σε προάστιο της Ουάσινγκτον παρουσιάζει ποιήματα αρκετών Αφρικανοαμερικανών ποιητών.

O Aπρίλιος ήταν Εθνικός Μήνας Ποίησης στις ΗΠΑ, κατά τον οποίο κοινότητες σε όλη τη χώρα κάνουν ευπρόσιτη την ποίηση στους πολίτες τους. Στη Νέα Υόρκη, εστιατόρια έβαζαν ποιήματα μέσα στους καταλόγους. Τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς σε ολόκληρη τη χώρα «διαφημίζουν» ποιήματα τυπωμένα πάνω σε λεωφορεία ή τρένα. Σε ένα προάστιο της Ουάσινγκτον, το Τακόμα Παρκ, τα ποίηματα εμφανίστηκαν στους δρόμους σαν μεταλλικές πινακίδες με οδικά σήματα.

Η ιδέα προήλθε από έναν «περίπατο ποίησης» στα μονοπάτια του Χάρντουικ στο Βερμόντ, όπου ποιήματα είχαν τοποθετηθεί σε δέντρα (και όπου μέλη των Φίλων της Βιβλιοθήκης του Τακόμα Παρκ έκαναν πρόσφατα πεζοπορεία).
Οι πινακίδες στο Ταχόμα Παρκ, σχεδιασμένες από μαθητές της περιοχής, παρουσιάζουν αρκετά έργα σημαντικών Αφρικανοαμερικανών ποιητών.
Ένα καλό σημείο για να ξεκινήσει κανείς αυτόν τον «περίπατο ποίησης» στην πόλη είναι στη στάση λεωφορείων στις οδούς Μέηπλ και Γκραντ, όπου έχει τοποθετηθεί το ποίημα «Mother to Son» του Λάνγκστον Χιους. Γραμμένο στις αρχές της δεκαετίας του 1920, αυτή η έκκληση προς έναν απαγοητευμένο γιο είναι εμπνευσμένη από την σπιτονοικοκυρά του Χιους που τον ενθάρρυνε όταν αυτός προσπαθούσε να βρει δουλειά αφού είχε παρατήσει το Πανεπιστήμιο Κολούμπια, σύμφωνα με τον Ε. Έθελμπερτ Μίλλερ, ποιητή και διευθυντή του Κέντρου Αφρικανοαμερικανικών Πηγών στο Πανεπιστήμιο Χάουαρντ στην Ουάσινγκτον.
Σε μια άλλη στάση λεωφορείου βρίσκεται το ποίημα «Those Winter Sundays» του Ρόμπερτ Χάιντεν. «Ταυτίζομαι μ'αυτό το ποίημα. Μου θυμίζει τόσο πολύ τον δικό μου πατέρα», λέει ο Μίλλερ. «Μια σιωπηλή φιγούρα, αλλά ταυτόχρονα ένα άνθρωπος που προσφέρει, δουλεύει, ακόμα και πριν το χάραμα». Ο Μίλλερ λέει πως οι σημερινοί μετανάστες μπορούν κι αυτοί να ταυτιστούν με το θέμα αυτό.
Η Λουσίλ Κλίφτον, η οποία έχει λάβει το βραβείο ποίησης του Μέριλαντ, έχει δυο πινακίδες με ποιήματά της - το «Good Times» και το «Miss Rosie». Αυτό που θαυμάζει περισσότερο ο Μίλλερ στο ποίημα «Miss Rosie» είναι η περιγραφή μιας άστεγης γυναίκας. «[Η Κλίφτον] είναι ένας πνευματικός άνθρωπος,» λέει ο Μίλλερ. «Καταφέρνει να δει τον εαυτό της στους άλλους και μιλάει γι'αυτούς που δεν μπορούν να μιλήσουν».
Το ποίημα «Black Boys Play the Classics» του Τόι Ντερικόττε βρίσκεται στο Ολντ Τάουν, έξω από την ανατολίτικη αγορά. Αυτό το ρυθμικό ποίημα μιλάει για ενήλικες που παρακολουθούν μαύρα παιδιά να παίζουν Μπραμς. Μιλάει για τα στερεότυπα και «για το πώς αναγνωρίζεις τον εαυτό σου και πώς αναγνωρίζεσαι», λέει ο Μίλλερ.
Στην είσοδο του Κοινοτικού Κέντρου, τους επισκέπτες υποδέχεται το ποίημα «Fox Trot Fridays» της βραβευμένης με Πούλιτζερ Ρίτας Ντόουβ. Το «Fox Trot Fridays» γιορτάζει το τέλος της εργασιακής εβδομάδας, όταν έρχεται η στιγμή να βάλουμε τα καλά μας και να πάμε για χορό. Η μουσική και ο χορός είναι κυρίαρχα θέματα στην ποίηση της Ντόουβ. Ο Μίλλερ λέει πως βλέπει την ίδια την ποιήτρια - «της αρέσει ο χορός και να φοράει κοντές φούστες» - μέσα στο ποίημα.
Η Νίκι Τζιοβάννι, ποιήτρια και καθηγήτρια στο Virginia Polytechnic Institute, λέει πως η μουσική κι ο χορός είναι αλληλένδετα για τους μαύρους ποιητές, μια σχέση που έχει τις ρίζες της στο ρυθμό των spirituals. «Τα κηρύγματα αιχμαλώτιζαν την ψυχή και τον ρυθμό των spirituals. Αυτός ο ρυθμός δίνει τη σκυτάλη στα μπλούζ, και μετά στη τζαζ, το R'n'B, και ακόμα και το χιπ χοπ» λέει. «Το πρόσωπο της [Αμερικάνικης] ποίησης πρέπει να είναι ένα μαύρο πρόσωπο».
Το ποίημα «Housekeeping», ένα ποίημα της βραβευμένης με Πούλιτζερ το 2007 Νατάσας Τρέθεουεϊ, έχει τοποθετηθεί στον Ιστορικό Σύλλογο. Το ποίημα πάει πίσω σε μια παιδική ηλικία στο Γκάλφπορτ του Μισσισσιππί. «Θυμάμαι να βλέπω την μητέρα μου να σιδερώνει. Κατά κάποιο τρόπο απολάμβανε μια βαρετή εργασία όπως αυτή», λέει η Τρέθεουεϊ. Η ίδια η ποιήτρια καθάριζε αρακά. «Αυτές οι οικογενειακές ασχολίες» λέει, «ήταν βαρετές, αλλά ήταν και μια στιγμή για να κάτσεις και να μιλήσεις. Είναι γνώριμο σε πολλούς ανθρώπους, όπως επίσης και το να λαχταράς κάτι».
Ειδικοί πρότειναν κι άλλους μαύρους ποιητές που θα πρέπει να συμπεριληφθούν στον επόμενο Περίπατο Ποίησης - τους Ντάντλεϊ Ράνταλ, Γκουέντολιν Μπρούκς, Μέρυλιν Νέλσον, Πατρίσια Σμιθ. Αλλά τρέχοντας στη βροχή για να φτάσει στην τελευταία στάση, την πινακίδα με το ποίημα του Χιούς, ο Γκίλμορ διάβασε ξανά το γνώριμο ποίημα και είπε: «Αυτό μοιάζει με κάτι που θα μου έλεγε η μητέρα μου». Κι αυτό ακριβώς είναι το νόημα.

Elizabeth Kelleher, 2007
___________________