ΚΟΡΙΝΝΑ, ΚΛΑΣΙΚΑ
Posted by Ίδρυμα Ποίησης | Posted in ΚΛΑΣΙΚΑ | Posted on 11:08 π.μ.
0
Κόριννα, 5ος ή 3ος αι. π.Χ.
171 (4+5D)
]ΚΏΡΕΙ-
ΤΕΣ ΈΚΡΟΥ]ΨΑΝ ΔΆΘΙΟ[Ν ΘΙ]ΆΣ
ΒΡΈΦΟ]Σ ΆΝΤΡΟΙ, ΛΑΘΡΆ[ΔΑ]Ν ΑΓ-
ΚΟ]ΥΛΟΜΕΊΤΑΟ ΚΡΌΝΩ, ΤΑ-
ΝΊΚΑΝ ΝΙΝ ΚΛΈΨΕ ΜΆΚΗΡΑ ΡΕΊΑ
ΜΕΓ]ΆΛΑΝ Τ' [Α]ΘΑΝΆΤΩΝ ΈΣ-
ς] ΈΛΕ ΤΙΜΆΝ. ΤΆΔ' ΈΜΕΛΨΕΜ.
ΜΆΚΑΡΑΣ Δ' ΑΥΤΊΚΑ ΜΏΣΗ
Φ]ΕΡΈΜΕΝ ΨΆΦΟΝ Έ[Τ]ΑΤΤΟΝ
ΚΡ]ΟΥΦΊΑΝ ΚΆΛΠΙΔΑΣ ΕΝ ΧΡΟΥ-
ΣΟΦΑΊΣ. ΤΎ Δ' ΆΜ ΠΆΝΤΕ[Σ] ΏΡΘΕΝ.
ΠΛΊΟΝΑΣ Δ' ΕΊΛΕ ΚΙΘΗΡΏΝ.
ΤΆΧΑ Δ' ΕΡΜΆΣ ΑΝΈΦΑΝ[ΈΝ
ΝΙ]Ν ΑΟΎΣΑΣ ΕΡΑΤΆΝ ΩΣ
Έ]ΛΕ ΝΊΚΑΝ ΣΤΕΦ[Ά]ΝΥΣΙΝ
.......].(.)ΑΤΏ. ΑΝΕΚΌΣΜΙΟΝ
ΜΆΚΑ]ΡΕΣ. ΤΏ ΔΈ ΝΌΟΣ ΓΕΓΆΘΙ.
Ο ΔΈ ΛΟ]ΎΠΗΣΙ ΚΆ[Θ]ΕΚΤΟΣ
ΧΑΛΕΠ]ΉΣΙΝ FΕΛΙ[Κ]ΏΝ Ε-
.......]ΛΙΤΤΆΔΑ [Π]ΈΤΡΑΝ
.......]ΚΕΝ Δ' Ό[ΡΟ]Σ. ΥΚΤΡΏΣ
.......]ΩΝ ΟΥΨ[Ό]ΘΕΝ ΕΊΡΙ-
ΣΈ ΝΙΝ Ε]Μ ΜΟΥ[ΡΙ]ΆΔΕΣΣΙ ΛΆΥΣ
..................................................
Οι Κούρητες
έκρυψαν το θεϊκό της θεάς
βρέφος στη σπηλιά, κρυφά
απ' τον πανούργο Κρόνο. όταν
το 'κλεψε η μακάρια Ρέα,
μεγάλη απ' τους αθανάτους
πήρε τιμή. αυτά τραγούδησε.
κι αμέσως οι Μούσες στους μακάριους
ψήφο να ρίξουν όρισαν
κρυφά μέσα στις κάλπες
χρυσές. κι αυτοί όλοι σηκώθηκαν ευθύς.
και πήρε περισσότερους ο Κιθαιρώνας.
και γρήγορα ο Ερμής στο πρόσωπό του έλαμψε,
φωνάζοντας ότι την ποθητή
τη νίκη κέρδισε, με στεφάνια
]τον στόλισαν
οι αθάνατοι. κι εκείνου ο νους αχάρη.
κι αυτός από λύπες κατεχόμενος
βαριές ο Ελικώνας
]γυμνή πέτρα
]το βουνό. οικτρά
]από ψηλά έπεσε
σε μυριάδες βράχια...
*
172 (19D)
ΕΠΊ ΜΕ ΤΕΡΨΙΧΌΡΑ [
ΚΑΛΆ FΕΡΟΊ ΑΪΣΟΜΈΝΑΝ
ΤΑΝΑΓΡΊΔΕΣΣΙ ΛΕΥΚΟΠΈΠΛΥΣ
ΜΈΓΑ Δ' ΕΜΉΣ ΓΈΓΑΘΕ ΠΌΛΙΣ
ΛΙΓΟΥΡΟΚΩΤΊΛΗΣ ΕΝΟΠΉΣ.
Όταν εμένα η Τερψιχόρη [
που όμορφα τραγούδαγα η γριά
στις Ταναγραίες τις λευκόπεπλες.
και πολύ με τα δικά μου η πόλη χάρηκε
γλυκόλαλα άσματα.
*
173 (15D)
ΜΈΜΦΟΜΗ ΔΈ ΚΉ ΛΙΓΟΥΡΆΝ
ΜΟΥΡΤΊΔ' ΙΏΝΓ' ΌΤΙ ΒΑΝΆ ΦΟΎ-
Σ' ΈΒΑ ΠΙΝΔΆΡΟΙ ΠΌΤ' ΈΡΙΝ.
Κατηγορώ και τη γλυκόφωνη
Μυρτίδα εγώ, γιατί γυναίκα ενώ είναι,
με τον Πίνδαρο κάποτε συναγωνίστηκε.
*
174 (3D)
ΘΈΣΠΙΑ ΚΑΛΛΙΓΈΝΕΘΛΕ, ΦΙΛΌΞΕΝΕ, ΜΩΣΟΦΊΛΕΙΤΕ.
Θέσπια από γενιά ευγενική, φιλόξενε, που οι Μούσες
αγαπούνε.
μετάφραση, Λουκάς Παπαδημητρόπουλος
_____
Στο πρώτο από τα εδώ αποσπάσματα το θέμα, κατά την εκδοχή της Κόριννας, στα ευανάγνωστα μέρη, είναι ένας λυρικός αγώνας τραγουδιού μεταξύ των δυο επώνυμων ηρώων των δυο φημισμένων βουνών, που πήραν τα ονόματά τους από αυτούς, στον οποίο νίκησε ο Κιθαιρώνας και ο Ελικώνας από τη λύπη του κατακρημνίσθηκε.
Κατά τον Λυσίμαχο τον Κυρηναίο ο Κιθαιρώνας και ο Ελικώνας ήταν αδέλφια πολέμια μεταξύ τους, ενώ ο Ψευδο-Πλούταρχος, "Περί ποταμών και ορών επωνύμια", αναφέρει πως, κατά τον Ερμηάνακτα τον Κύπριο, από τα δυο αδέλφια ο Ελικώνας ήταν πράος και προσηνής και γηροκομούσε τους γονείς του, ενώ ο Κιθαιρώνας, όντας πλεονέκτης και επιθυμώνατας να μεταφερθεί σ' αυτόν η περιουσία, κατά πρώτο σκότωσε τον πατέρα του και στήνοντας ενέδρα κατακρήμνισε τον αδελφό του αλλά συμπαρασύρθηκε. "Κατά δέ θεών πρόνοιαν εις ομώνυμα όρη μεταμορφωθέντες εγένοντο Κιθαιρών μεν δια την ασέβειαν Ερινύων μυχός, Ελικών δε δια την φιλοστοργίαν Μουσών ενδιαίτημα".
μεταφορά πληροφοριών από την Αγγλική (σχολιασμός D. Page) και την αρχαία Ελληνική , Γιώργος Τσακιράκης
_____
Η Κόριννα, αρχαϊκή λυρική ποιήτρια, γεννήθηκε στην Τανάγρα της Βοιωτίας, έζησε όμως για αρκετό καιρό στη Θήβα. Η Σούδα μας πληροφορεί: "Κόριννα Αχελωιοδώρου και Προκατίας Θηβαία ή Ταναγραία μαθήτρια Μυρτίδος...ενίκησε δε πεντάκις, ως λόγος, Πίνδαρον. έγραψ ε δε βιβλία και επιγράμματα και νόμους λυρικούς". Τα ανέκδοτα, που συνδέουν την Κόριννα με τον Πίνδαρο( και την τοποθετούν στον 5ο αι. π.Χ) και τις νίκες επί αυτού δεν πρέπει να τα πάρουμε στα σοβαρά, αφού μάλιστα η ίδια η ποιήτρια κατηγορεί τη Μύρτιδα, ότι τόλμησε να ανταγωνιστεί τον Πίνδαρο. Ο Πλούταρχος και ο Αιλιάνος την θεωρούν σύγχρονη του Πινδάρου. Όμως, από το 1930 κ.εξ. υποστηρίχθηκε από τον Lobel ότι δεν έζησε πριν απ' τον 3ο αι. π.Χ. Το πρόβλημα παραμένει διότι και για τις δύο περιπτώσεις υπάρχουν πολλά θετικά επιχειρήματα. Τα ποιήματα της Κόριννας δεν είναι βέβαιο ότι εκδόθηκαν από τους Αλεξανδρινούς. Το όνομά της προστίθεται με αμφισβήτηση στον κατάλογο των εννέα λυρικών, ως δέκατο όνομα. Από τους τίτλους των έργων και από τα λίγα σωζόμενα αποσπάσματα προκύπτει, ότι η Κόριννα, που γράφει στην Βοιωτική διάλεκτο γι' αυτό είναι κάπως δύσκολη στην κατανόηση, χρησιμοποιούσε ευχαρίστως τοπικούς μύθους. Από τον πάπυρο του Βερολίνου, που μας χάρισε αρκετούς στίχους, διαπιστώνουμε μια ιδιότυπη ποιητική διατύπωση: απλή, παρατακτική, λιτή και μεστή, γεμάτη χάρη.
Αριστόξενος Σκιαδάς
_____
Κώρει/τες, Κουρήτες (συμπλήρωσε Lobel), αναφέρεται μάλλον στις νύμφες που φύλαγαν τον Δία ως βρέφος σε ένα σπήλαιο ("άντρον") στην Κρήτη. "Ώσθ' οι Κουρήτες ήτοι δια το νέοι και κόροι όντες υπουργείν ή δια το κουροτροφείν τον Δία...ταύτης ηξιώθησαν της προσηγορίας", Στράβωνας, 10,3,11
