ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΛΕΕΙ ΝΑΙ ΚΙ ΑΥΤΟΣ ΠΟΥ ΛΕΕΙ ΟΧΙ, ΜΠΕΡΤΟΛΝΤ ΜΠΡΕΧΤ, ΠΑΙΔΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΣΤΙΧΟΙ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ
Posted by Ίδρυμα Ποίησης | Posted in ΠΑΙΔΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΣΤΙΧΟΙ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ | Posted on 10:14 μ.μ.
0
Αυτός που λέει ναι κι αυτός που λέει όχι, σχολική όπερα του Μπέρτολντ Μπρεχτ.
Μια όπερα για παιδιά, κατά την άποψη του Μπρεχτ - εκτός απ' τις δυνατότητες αποστασιοποίησης των προσώπων, εκτός δηλαδή απ' τις δυνατότητες να διαφωνεί κάποιος σε κάτι, λέγοντας και την προσωπική του άποψη πού μπορεί τελικά και να εισακούγεται - έχει και έναν άλλο προορισμό. Το παιδί που συμμετέχει είτε σαν ηθοποιός είτε σαν θεατής, να παίρνει μέρος στον προβληματισμό, στη σκέψη και στην εσωτερική επιλογή. Αυτό δεν συμβαίνει όταν είναι παθητικός θεατής, γιατί στην περίπτωση αυτή αποδέχεται αναγκαστικά έναν και μόνο κανόνα που προβάλλεται, κάτι που θα μπορούσε να είναι επικίνδυνο και για την προσωπικότητα και για την ελευθερία του και για το κοινωνικό σύνολο.
Για να το καταλάβετε αυτό, ας δώσουμε κι άλλες πληροφορίες.
Ο Μπρεχτ είχε αρχικά γράψει το "Αυτός που λέει ναι" . Σ' αυτό, το παιδί που αρρώστησε δεν μπορούσε να έχει γνώμη. Ήταν υποχρεωμένο να δεχτεί την παράδοση και να πει μόνο ναι, συμφωνώντας να κατακρημνιστεί. Το έθιμο ήταν απαραβίαστο. Το "αυτός που λέει ναι", έγινε με ενθουσιασμό αποδεκτό από τους συντηρητικούς και τους στενούς χριστιανικούς κύκλους, που πίστευαν πως πρέπει να υπακούς στην παράδοση, δίχως ποτέ να ασκείς κριτική, όσο φριχτή ή παράλογη κι αν ήταν. Αυτή όμως η απόλυτη υποταγή θύμιζε κι εκείνην του πολέμου. Πίστη στην εξουσία και τυφλή υποταγή σε κάθε περίπτωση.
Οι αντιδράσεις όμως των μη συντηρητικών, των παιδιών, ακόμα και των κριτικών για τα παραπάνω ήταν σοβαρές. Τα παιδιά έψαχναν τρόπο-λύση να σωθεί και το παιδί και πολλοί κριτικοί διαφωνούσαν με την υποχρεωτική - χωρίς δυνατότητα επιλογής ή γνώμης - υποταγή. Έτσι ο Μπρεχτ, που δεν ήταν και συντηρητικός, έγραψε και το "Αυτός που λέει όχι", και ένωσε τις δυο σχολικές όπερες σε μια, συστήνοντας να παίζονται και οι δυο μαζί σαν μία.
Στο παραπάνω video παρουσιάζεται το "Αυτός που λέει όχι", που περιλαμβάνει- πολύ πιο σωστά - και την ελεύθερη επιλογή της αποστασιοποίησης, της προσωπικής άποψης. Της προσωπικής κριτικής και γνώμης για ό,τι κάποιοι κακώς θεωρούν υποχρεωτικό.
_____
Ο Μπρεχτ πήρε την ιδέα να γράψει την αρχική σχολική όπερα "Αυτός που λέει ναι" (που ευτυχώς συμπληρώθηκε από τη δεύτερη "Αυτός που λέει όχι") από το γιαπωνέζικο έργο "Τανικό" (θρησκευτικής μορφής) που μοιάζει με την αρχαία ελληνική τραγωδία, όπου ο μύθος - όπου αυτός υπεισέρχεται - δεν επιτρέπει λογικές λύσεις. Μέσα δηλαδή από τα καθιερωμένα θρησκευτικά έθιμα αποφάσιζαν μόνο οι θεοί για τη μοίρα των ανθρώπων. Αυτό όμως δεν είναι και δεν πρέπει να είναι έτσι.
γ.τ.κ.
